Światowy Dzień Terapii Zajęciowej

27 października to Światowy Dzień Terapii Zajęciowej. Będzie się on odbywał pod hasłem „Jedność poprzez Wspólnotę”. O tym, jak ważna jest terapia zajęciowa, jakie są jej cele, i kim jest terapeuta zajęciowy, czytamy w tekście, nadesłanym do naszej redakcji przez Mateusza Bogusza, przewodniczącego samorządu szkolnego Szkoły Policealnej - Medycznego Studium Zawodowego im. Janusza Korczaka w Łukowie, który jest słuchaczem III semestru na kierunku Terapeuta Zajęciowy.

Jednym z aktualnych i ciągle narastających problemów jest niepełnosprawność, a problematyka niepełnosprawności jest interdyscyplinarna. Obejmuje ona zarówno aspekty medyczne, jak i psychopedagogiczne oraz społeczne. W związku z tym leży ona w sferze zainteresowań i obowiązków osób reprezentujących różne zawody i to nie tylko medyczne. Konieczność komunikowania się i wspólnego działania tych osób wymaga natomiast pewnego rozeznania w zakresie pozostałych obszarów oraz posługiwania się jednakowym i jednoznacznym nazewnictwem.

Wspomniana powyżej interdyscyplinarność problematyki niepełnosprawności powoduje też konieczność stosowania różnych sposobów niesienia pomocy osobom dotkniętym niepełnosprawnością. Wśród nich znaczące miejsce zajmują środki z zakresu rehabilitacji medycznej. Konieczność usprawniania tych osób powoduje, że główne obowiązki pod tym względem przypadają fizjoterapii, która dysponuje środkami pozwalającymi na osiąganie określonych celów terapii, wpływać korzystnie na przebieg choroby i rozwój dysfunkcji i – co najważniejsze - przywracać utraconą sprawność lub zmniejszyć stopień niepełnosprawności. Niezwykle pomocne w tym są również środki proponowane przez Terapię Zajęciową. Zastosowanie ich ma wartość nie tylko usprawniającą, ale wpływa także na sferę psychiczną, ma walory wychowawcze oraz wartość społeczną. Wszystko to ma również znaczenie dla jakości życia - zarówno osób dotkniętych niepełnosprawnością, jak i ich rodzin.

Wartość pracy i wykonywania konkretnych czynności doceniane było już od czasów starożytnych. Różnorodne zajęcia i praca stanowią naturalną terapię i dają człowiekowi szczęście.

Terapia Zajęciowa oznacza wykonywanie przez ludzi codziennych czynności związanycj m. in. z samoobsługą, zabawami, edukacją, pracą zawodową, pracami domowymi oraz czynnościami wypełniającymi czas wolny i służącymi wypoczynkowi. Drugie słowo, od którego pochodzi ta nazwa – „terapia” oznacza leczenie, co niejako uwidacznia adresata oddziaływań terapii zajęciowej. Z uwagi na aspekty funkcjonalne, terapia zajęciowa stanowi cenny element rehabilitacji medycznej, zawodowej i społecznej.

Terapia Zajęciowa już dość dawno stała się dyscypliną z obszaru ochrony zdrowia, której istotą jest wykonywanie określonych czynności przez osoby chore, po urazach, starsze, niepełnosprawne, społecznie wykluczone lub znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej.
Terapia Zajęciowa jest aktywnym procesem, podejmowanym od narodzin i trwa przez całe życie. „Zajęcia” wiążą się z zajmowaniem się sobą i innymi ludźmi, dają radość, umożliwiają aktywność społeczną i ekonomiczną. Terapeuci zajęciowi starają się przyśpieszyć powrót do zdrowia, osiągnąć dobre samopoczucie oraz włączyć chorego, jeśli pacjent danej czynności wcześniej nie wykonywał, a teraz jest ona niezbędna w codziennym funkcjonowaniu i/lub ponownie włączyć go w różnego rodzaju zajęcia, gdy w wyniku choroby lub niepełnosprawności taką utracił.

Podstawowym zadaniem Terapii Zajęciowej jest dostarczenie nowych elementów obejmujących aktywność fizyczną i poznawczą w trakcie leczenia, celem doskonalenia uczestników zajęć, zwiększania ich samodzielności i zapewnienia im optymalnej jakości życia. W procesie doskonalenia osób z różnymi dysfunkcjami, Terapia Zajęciowa jest istotną składową kompleksowej rehabilitacji, dysponującą szeroką gamą środków oddziaływania, przez co skutecznie wpływa na umiejętności ruchowe chorych i ich osobowość.

Ponieważ Terapia Zajęciowa jest wykorzystywana w leczeniu osób niepełnosprawnych, jest składową rehabilitacji, a terapeuta zajęciowy jest członkiem zespołu rehabilitacyjnego, musi posiadać pewne rozeznanie odnośnie tej problematyki. Konieczna jest podstawowa wiedza na temat niektórych chorób, podstawowych objawów, a zwłaszcza dysfunkcji i problemów dotkniętych nimi pacjentów, a także na temat - ogólnej problematyki rehabilitacji oraz roli poszczególnych jej składowych. Szczególnie ważne jest umiejętne wpisanie Terapii Zajęciowej w całokształt postępowania rehabilitacyjnego, a zwłaszcza w program usprawniania pacjenta.

Działając w ramach zespołu rehabilitacyjnego i prowadząc działalność o charakterze leczniczym terapeuta zajęciowy musi znać podstawowe pojęcia z jakimi może spotkać się w procesie rehabilitacji różnych osób. Konieczność taka ma wiele uzasadnień. Już samo skierowanie lekarskie na Terapię Zajęciową zawiera pewne informacje dotyczące chociażby rozpoznania klinicznego. Także ustalając plan terapii w rozmowie np. z lekarzem lub fizjoterapeutą, którzy używają specyficznych określeń, muszą być jednoznacznie zrozumiane. Znajomość tych pojęć ma też ułatwić korzystanie ze specjalistycznej literatury z obszarów wiedzy bliskich Terapii Zajęciowej. Najważniejsze jest jednak uzasadnienie merytoryczne. W Terapii Zajęciowej działania o charakterze leczniczym nie mogą być dowolne. Działania te dotyczą osób niepełnosprawnych, z określonym stanem klinicznym, z określonymi problemami wynikającymi ze stanu ich zdrowia, które są odpowiednio nazywane i definiowane. Aby nieść pomoc tym osobom i w żadnym przypadku nie szkodzić, trzeba nie tylko znać odpowiednie definicje, ale i rozumieć co się kryje za odpowiednimi określeniami. Trzeba wiedzieć do jakich dysfunkcji prowadzi dana choroba, co można i należy zmienić oraz w jaki sposób.

Światowy Dzień Terapii Zajęciowej ma na celu promowanie misji i celów terapii, która jest formą rehabilitacji, mającą na celu uaktywnienie poprzez wykonywanie określonych czynności mających również charakter terapeutyczny. W tym dniu życzymy praktykom, studentom i nauczycielom Terapii Zajęciowej sukcesów edukacyjnych i zawodowych, a pacjentom i podopiecznym pełnego korzystania z możliwości jakie daje Terapia Zajęciowa dla poprawy zdrowia, samopoczucia i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.



zdjęcia: SP - MSZ Łuków/awf.edu.pl